PINAGDIWANG noon Disyembre 10 ang anibersaryo ng Deklarasyon ng Pandaigdigang Karapatang Pantao na ipinahayag noon 1948 bunga ng karanasan ng sankatauhan sa WW1 at WW2. Binubuo ito ng 30 artikulo at isa na rito ang karapatan ng tao na mabuhay ng malusog at maginhawa kasama ang kanyang pamilya at pamayanan na bahagi ito ( Artikulo 25).
Ayon sa World Health Organization, ang karapatan sa kalusugan ay maayos na pangangatawan at pag-iisip at pakikisalamuha sa lipunan at hindi lamang kawalan ng karamdaman o sakit.
Bahagi ng karapatan sa kalusugan ang pagkakaroon ng sapat na pampubliklo ng pasilidad, na madaling maabot, at tinatanggap nito ang lahat ng tao ano man ang pinagmulang kultura, at pinaiiral sa panggagamot ang agham ng mga batikang doktor, nars, at iba pang dalubhasa sa medisina. Ang bakuna laban sa COVID-19 ay kailangan upang mapuksa ang peste ng pandemic. Subalit dapat din natin pahalagahan ang mga lalaki at babae na matiyaga at masigasig na tumutuklas nito sa mga laboratoryo, at sa hukbo ng sankatauhan na magpapatakbo ng “supply chain apparatus” na magdadala nito sa iba’t ibang sulok ng daigdig. Dahil nakasalalay ang kinabukasan ng sankatauhan sa pagtutulungan ng tao mula sa iba’t ibang bansa, dapat pairalin ang karapatang pantao bilang pamantayan sa maayos na pagpapatupad ng mga pambalana at malawakang pagbabakuna upang mapawi ang pangamba na kukulangin ito at ng pagtiwalaan ang mga pamahalaang magmamando ng mga pila para dito.
Kailangan ang pagtutulungan ng mga bansa para masugpo sa lalong madaling panahon ang mikrobyo ng nagwasak ng mga buhay at ekonomiya sa lahat ng kontinente ng daigdig. Hindi ito panahon ng pagtatayo ng mga bakod sapagkat wala ni isang bansa na kayang sarilinin ang laban sa COVID-19. Ngayon ang panahon para gamitin ang mga tulay na itinayo ng mga “bilateral” at “ multi-lateral” na tratado at alyansa ng mga bansa upang mapadali ang pagbabakuna ng walong bilyong mga tao sa isang sistematiko at maparaaang gawi.
Sinabi noon Disyembre 10,2020 ni Prof. Bridget Arimond ng Northwestern Pritzker School of Law sa isang international webinar, na binuo ng Atma Jaya Catholic University sa Jakarta, Indonesia at Tarlac State University School of Law, na winasak ni US Pres Donald Trump ang mga alyansa na kasali ang Amerika, pinahina nito ang mga institusyon ng demokrasya at pinabuway niya ang mga tulay ng pakikipag-ugnayan sa daigdig at pag-aangat sa mga diktador at mga mapansiil at populistang lider na hindi nag-aatubiling lumapastangan ng mga karapatang pantao.
Ipinaliwanag ni Patrick Ziegenhain, isang Alemang propesor sa President University na may dalawang nagtatagisang ideolohiya sa panahong ito: una ang neo-realismo na ang pananaw ay magulo ang mundo at dapat gamitan ng kamay na bakal ang mga mamamayan na tugma sa karamihan ng mga Republican na Amerikano ng politiko, at neo-liberalismo na ang pananaw ay may kaayusan ang mundo dahil pinapairal ang batas ng tama na tugma sa mga Democrat na Amerikano ng politiko. Si Trump ay Republican. At sa Enero 21, 2021 papalitan siya ni Presidente Joe Biden na isang Democrat. Naniniwala si Arimond na maghahatid ito ng pagbabago sa pagkilos ng Amerika sa pandaigdigang entablado na ginulo ni Trump na tinuturing ng CNN na dahilan para umangat ang China sa daigdig.
Ang Pilipinas ang pinakamatagal na kapanalig ng Amerika sa Timog Silangan Asya at isang pangunahing katotong bansa na hindi bahagi ng NATO, at masigla ang palitan ng kalakal ng dalawang bansa na tinatayang umaabot sa U$30 bilyon at lamang ang Pilipinas ng U$ 7 bilyon sa kwenta.
Masigla ang ugnayan ng dalawang bansa dahil sa 1951 Mutual Defense Treaty, Visiting Forces Agreement ng 1999, Manila Declaration ng 2011, Open Government Partnership ng 2011 at ng Enhanced Defense Cooperation Agreement ng 2014.
Ang Pilipinas ang tumanggap ng pinaka- maraming ayuda mula sa USAID sa buong rehiyon sa halagang U$428 M mula pa noon 2001. Ang mga Pilipino ang pinakamalaking pangkat ng mga immigrant sa Amerika at ang mga OFW dollar remittances mula sa Amerika ang pinakamalaki. Dahil limang taon ng nasa Tier 1 status ang Pilipinas sa 2020 US Trafficking in Person Report, malaya ang Pilipinas na tumanggap ng ano mang ayuda mula sa Amerika.
Ang kasalukuyang administrasyon sa Pilipinas ay gumawa ng daan upang mapalapit sa China. Mayroon U$ 1.4 B pautang ang China sa Pilipinas. Sa huling bilang dalawang kontrata pa lang ang napipirmahan: ang U$ 60 M Chico River Pump Irrigation Project at ang U$ 211 M New Centennial water source-Kaliwa Dam. Nakatakda rin pondohan ng pautang ng China ang Phase 1 ng Mindanao Railway na may habang 100 kilometro.
Hindi masamang humihingi ng tulong sa Amerika at China ang Pilipinas sa pagkuha ng bakuna laban sa COVID-19. Nagsabi na si Pangulong Joe Biden na oorder siya ng daan milyong bakuna sa unang 100 daan araw niya mula Enero 2021. Pero kung ako ang tatanungin, mas malaki ang tiyansa ng mga Pilipino na makakuha ng bakuna sa tulong ng Amerika gamit ang diplomatikong pamamaraan na pinanday ng 70 taon matalik na ugnayan ng Pilipinas at Amerika.
